door Peter Boel
 
Een zeer magere oogst in ronde 5! Gelukkig was er nog een interessante inzending, want uit de Meesterklasse turfden wij slechts één partij die met wat moeite kon meedingen naar de New In Chess Schoonheidsprijs. Derdeklasser Jouke Bakker uit Snits stuurde een vermakelijk potje koffiehuisschaak in en won daarmee Yearbook 125. Als aanmoedigingsprijs vooral.
 
Er was nog een andere ingezonden partij die niet door de ballotage kwam. De inzender? We verklappen zijn achternaam niet, maar die bevat drie Nederlandse plaatsnamen. Dan weet u het wel.
 
De partij Taams-Bakker uit de wedstrijd Sneek-Hoogeveen in 3A was een staaltje onvervalst koffiehuisschaak van beide kanten – amusement genoeg, en dat is ook wat waard.
 
Taams – Bakker
1.e4 e6 2.d4 d5 3.exd5 exd5 4.Pf3 Lg4 5.c4 Pf6
Als het witte paard in deze ruilvariant naar f3 gaat moet het zwarte naar e7, en andersom, schreef Nimzowitsch vroeger. Bakker heeft geen boodschap aan de oude Hypermoderneling en duikt er ‘met de kop vooruit’ in.
6.Db3!?
En dat doet Sander Taams ook met deze (te?) vroege dame-uitval. De zet is eerder gespeeld, maar niet door (groot-)meesters. Alle cliché’s over b-pionnen kunnen uit de kast.
6…De7+
Geeft wit nog de mogelijkheid tot 7.Le3!?. Het directe pionoffer 6…Pc6 kwam in aanmerking.
7.Pe5!?

 
7…Pc6
Zwart gooit er een volle toren tegenaan! Ook interessant is 7…c5!? 8.cxd5 cxd4 9.Lf4 Pbd7 10.Lb5 0–0–0 11.Dc2+ Dc5 12.Dxc5+ Lxc5 13.Pxg4 The8+ 14.Kd2 Pxg4. Na 15.Tc1 Pxf2 16.b4 kan zwart remise maken met 16…Pe4+ 17.Kd1 (17.Kd3 g5 18.Lg3 Pxg3 19.hxg3 Te3+ 20.Kd2 Pf6 21.Txc5+ Kb8 22.Tc1 Pe4+ 23.Kd1 d3 is veel te gevaarlijk) 17…Pf2+ 18.Kd2 Pe4+.
8.Dxb7 Pxe5 9.Dxa8+ Kd7 10.Le3
Gedwongen: 10.dxe5?? Dxe5+ 11.Kd2 Lb4+. 11…Dd4+! is, aldus Grooten, niet de menselijke zet maar wel nog sterker, bijvoorbeeld 12.Ld3 (anders mat) 12…dxc4 13.Pc3 Dxd3+ 14.Ke1 Lb4! en nu gaat de dame er nog harder af.
10…Db4+ 11.Pd2 Dxb2

 
12.f3?
Taams doet ook een duit, c.q. een toren, in het zakje! Kritiek was 12.Tb1 Dxb1+ 13.Pxb1 Lb4+ 14.Ld2 Lxd2+ 15.Pxd2 Pd3+ 16.Lxd3 Txa8 met gelijk spel (Grooten). Ree vermoedde dat wit zich in deze variant verteld had.
De tekstzet creëert een luchtgat voor de koning, maar hoe komt iemand erop zijn toren op a1 zo te laten instaan, met schaak? Grooten vermoedde iets als het volgende: “Als wit aan zet was zou hij winnen met 13.cxd5! gevolgd door Lb5+. Eigenlijk hebben beide spelers een batterij klaarstaan: wit met Th1/Lf1 en zwart met Th8/Lf8.” Grooten vermoedde dat wit zwarts 13de zet niet had gezien. Als het anders is, en als Taams het zelf nog weet, is hij welkom om een mail in te sturen.
12…Dxa1+ 13.Kf2 Lc5!

 
Nog maar een diagrammetje! Bakker wees ons erop dat er liefst vier zwarte stukken instaan. Wit pakt nog een toren maar zijn stukken komen niet meer in het spel.
14.Dxh8
Als wit nu zijn dreiging uitvoert met 14.cxd5 winnen verscheidene zetten voor zwart, maar de fraaiste is wel de terugkerende zet 14…Dxd4!, door Grooten aangegeven.
14…Lxd4 15.Dxg7 Lxe3+ 16.Kxe3 De1+ 17.Le2
Het is niet moeilijk te zien dat de witte koning mat loopt na 17.Kd4 Dxd2+ 18.Kxe5 (18.Kc5 Df2+ 19.Kb4 Db2+ 20.Ka4 Dxa2+ 21.Kb5 Db3+ 22.Ka5 Pc6+ 23.Ka6 Db6#) 18…De3+ 19.Kxf6 Df4#. In Ivanchuk-Wei Yi in Hoogeveen, waar Taams ook in het Open speelde, stond de witte koning op d4 veilig, maar hier niet.
17…d4+!
Natuurlijk. Zwart voert de partij nu gedecideerd naar mat.
18.Kxd4 Dxd2+ 19.Kc5 Dxe2
19…Dd6+! 20.Kb5 Da3! van de computer was nog iets eleganter en geeft één zet sneller mat, nadat wit alles heeft geofferd.
20.Kb4 Dxc4+ 21.Ka3 Pd3 22.Tb1 Le6 23.Tb3 Da6#
 
De tegenkandidaat kwam uit de meesterklassederby SISSA-Groninger Combinatie. De aanstichter is wederom Van Foreest II, die een speculatieve aanvalsvoering beloond zag met een snel punt. “Objectief gezien misschien niet helemaal voldoende, maar wel moedig gespeeld”, vond Grooten.
 
Eelke de Boer – Lucas van Foreest
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6 4.d3 Lc5 5.c3 d5
Een hete variant, recentelijk gespeeld door Grischuk, Kramnik, Anand, Aronian, Giri.
6.Pxe5?!
De toppers doen hier 6.exd5 Dxd5 7.Lc4 of 6.Pbd2.
6…0–0 7.Lxc6
Er is geen witspeler die zich inlaat op 7.Pxc6 bxc6 8.Lxc6 Lxf2+ 9.Kxf2 Pg4+ 10.Ke2 Df6 met een gevaarlijke aanval voor zwart. Zo snel kan het gaan in die ouwe Berliner.
7…bxc6 8.d4 Lb6
Met zetverwisseling zitten we weer in een vrij bekende stelling, waarin wit doorgaans kort rokeert. De reden wordt al snel duidelijk.
9.exd5

 
9…La6!?
Nieuwtje! En zeer ambitieus. Misschien te ambitieus. Na 9…Dxd5 staat zwart prettig.
10.dxc6 Te8 11.Le3 Pd5
De pointe. Met 11…Dd5 kon zwart achter g2 aangaan, maar dat komt hem duur te staan na het koele 12.Pd2 Dxg2 13.Df3.

 
12.Pa3?
Dit is te langzaam. Wit moest 12.Df3! spelen.
12…Pxe3 13.fxe3

 
13…Txe5!
Deze pointe had zwart ook kunnen laten volgen op 12.Df3. Viezualiezeert u Pa3 op b1 en Dd1 op f3. (analysediagram)

 
Dan zou wit wel op e5 kunnen slaan en is het na 14…Dh4+ 15.g3 Da4 nog wel interessant, maar objectief waarschijnlijk toch gewonnen voor wit.
Zwart kan ook e3 aanvallen met 14…Dg5, maar dan geeft wit de pion met 15.Pd2, en na 15…Lxe3 16.Pe4 Dh6 schermt hij de loper op a6 af met 17.b3 en c3-c4.
Correct lijkt het dus allemaal niet, maar wel lastig te pareren aan het bord.
14.Df3
14.dxe5 Dh4+ 15.g3 De4 is nu desastreus, en dus is wit in feite gewoon een stuk kwijt. Niet voor lang natuurlijk, Lucas kennende:

 
14…Lxd4! 15.cxd4
15.0–0–0 Lxe3+ 16.Kb1 Dg5 is hopeloos. Eelke bijt door de zure appel.
15…Dxd4 16.Pc2 Dxb2 17.Dd1 Tae8
En nu komen de torens met grof geweld binnen. Wit gaf op.
 
 
Wij wensen u een voorspoedig 2018, met veel koffiehuispotten!