door Peter Boel
 
De laatste New In Chess Schoonheidsprijs van dit seizoen gaat naar Miguoel Admiraal, die gestaag naar GM-niveau aan het groeien is. Admiraal pleegde tegen Nick Bijlsma een dameoffer dat er leuk uitzag maar eigenlijk niet al te moeilijk was. Vergeleken met wat er op de andere borden kwam in de gezamenlijke slotronde in Overveen was dit echter verreweg de beste partij. De prijs, het boek An Attacking Repertoire for White with 1.d4 van Viktor Moskalenko, dat door New In Chess over enkele weken zal worden uitgebracht, gaat dus naar Admiraal.
 
Wij brengen u ditmaal twee Caro-Kannen. Eenmaal won zwart, eenmaal wit, dus het definitieve oordeel over deze opening stellen we nog even uit.
Voor de commentaren bij de winnende partij, uit de wedstrijd Stukkenjagers-Kennemer Combinatie, steunen we zwaar op een al op Schaaksite gepubliceerde analyse: van de verliezer! Dat gebeurt niet vaak, ik herinner me heel vaag één eerder geval in dit seizoen (gelieve dit zelf even op te zoeken aub).
 
Bijlsma – Admiraal
1.e4 c6 2.d4 d5 3.Pc3 dxe4 4.Pxe4 Pf6 5.Pxf6+ exf6 6.c3 Ld6 7.Ld3 0–0 8.Dc2 Te8+ 9.Pe2 h5

 
Bijlsma noemt dit ,,op dit moment de populairste voortzetting. Zwart houdt de optie open om ruimte te winnen op de koningsvleugel, terwijl wit’s stormram h4-h5 voorkomen wordt.”
,,Dat ziet er raar uit voor een oude man als ik”, reageerde Ree. ,,Vroeger was dat 9…g6 en daarna 9…h6. Ik moest denken aan een partij Unzicker-Fischer waarin Fischer (in het Siciliaans) …h7-h6 wilde spelen, zag dat het een blunder was en toen, omdat hij de h-pion al in zijn hand had, maar …h7-h5 deed en vervolgens snel verloor. Maar goed, dat 9…h5 hier is waarschijnlijk lang niet slecht.” Het is recentelijk gespeeld door kanjers als Nakamura, Adhiban en de nieuwe ster Artemiev.
10.Ld2
Bijlsma vermeed het meer gebruikelijke 10.Le3 omdat hij …f6-f5-f4 niet met tempo wilde laten gebeuren. Achteraf opteerde hij voor 10.0–0.
10…Pd7 11.0–0–0 Pf8 12.Pg3 g6

 
Een elegante manier om de koningsvleugel op slot te zetten.
13.Pe4 f5
Met 13…Le7 kon zwart het loperpaar behouden, maar het witte paard kan altijd gevaarlijk worden in de aanval tegen de zwarte koning. Bijlsma hoopte nu spel over de zwarte velden te krijgen.
14.Pxd6 Dxd6 15.g3
15.c4 is een poging om de zwarte aanval op te houden, maar de computer weerlegt dit met het simpele 15…Pe6 (15…Dxd4 16.Lc3 Db6 17.Kb1 geeft wit goede compensatie, aldus Bijlsma) 16.Lc3 Pxd4.
15…Le6 16.The1 b5 17.Lf4 Dd5

 
18.b3
Achteraf kwam Bijlsma met het opmerkelijke 18.a3. ,,Dit zit niet in mijn denksysteem: meer aanknopingspunten maken, maar ik heb de sterkte van mijn loper op f4 onderschat.”
Inderdaad doet de loper goed verdedigend werk in Nick’s variant 18…a5 19.Te5 Dd8 (PB: een alternatief is 19…Da2 20.Tde1 f6 21.T5e3 Lb3 22.Db1 Dxb1+ 23.Kxb1 Txe3 24.fxe3 Te8. In deze stelling heeft zwart nog zeker wat om voor te spelen. Het paard komt hier beter uit de voeten dan een loper) 20.Tde1 b4 21.T5e2 Db6 22.Ld6.
18…a5

 
b3 is nog meer een aanknopingspunt dan a3 zou zijn geweest.
19.Kb1?
Dit is te langzaam. Bijlsma opteert voor het pionoffer 19.c4 Dxd4 20.cxb5 cxb5 21.Db2 Tec8+ 22.Kb1 waarna de ellende te overzien is.
Mijn engine komt nog met het sluwe 19.Db2!?. Na 19…a4 20.c4 is d4 gedekt. Zwart speelt 20…Dd7 en nu wordt het na 21.Lh6! heel spannend: 21…Kh7 22.d5 Kxh6 23.dxe6 Pxe6 24.Lxf5 De7 25.Lxe6 axb3 (25…fxe6 26.b4 bxc4 27.Dd2+ Kg7 28.Dd7 Ta7 29.Dxe7+ Texe7 30.Kc2 is gunstig voor wit) 26.Lxf7!? (26.Dxb3 fxe6 27.cxb5 cxb5 28.Te2 is typisch zo’n stelling die je met wit niet wil spelen vanwege de geëxponeerde koning, maar waar de engine botweg ‘0.00’ roept) 26…bxa2 27.Txe7 a1D+ 28.Dxa1 Txa1+ 29.Kb2 Txe7 30.Txa1 Txf7 31.f4 en dit eindspel is remise-achtig.
19…a4 20.b4 Pd7 21.Te2 Pb6 22.Le5

 
Hier meende Bijlsma kansjes te krijgen over de zwarte velden, daarom dacht hij dat eerst 21…f6 nauwkeuriger was geweest.
22…Dd7
Bijlsma geeft als goed alternatief 22…Pc4 23.Lxc4 (23.Ka1) 23…Dxc4 24.d5! cxd5 25.Ld4 (na 25.f4 Lc8 26.Td4 Dc6 27.Tdd2 Lb7 28.Dd3 f6 29.Ld4 Te4 blijft zwart aan het roer) maar met het spiegelbeeld-pionoffer 25…f4! komt zwarts loper weer tot leven en houdt hij het initiatief.
23.g4?
Op dit pionoffer had Bijlsma zijn hoop gevestigd. Taaier was 23.Dc1 Pd5 24.Tde1 f6 25.Lf4 en nu kan wit met de dame terugslaan op f4 en ziet het er houdbaar uit.
23…Pc4!
Zwart komt eerst!
Ook 23…hxg4 24.h3 gxh3 25.Th1 f4 26.Lxg6 Pc4 bleek nog te keepen, maar dat ziet er behoorlijk link uit: 27.Ka1 (anders 27…Pa3+) 27…Pxe5 28.Txe5 Ld5 (28…fxg6 29.Dxg6+ Dg7 30.Txe6 leidt weer tot een min of meer gelijk eindspel) 29.Tg1 Txe5 30.Lf5+ Kf8 31.Lxd7 h2 32.Tc1 Th5 en ook deze wilde variant leidt volgens de engine tot remise (maar wat zegt dit nog in deze tijd van AlphaZero??): 33.c4! (gaatje voor de koning) 33…bxc4 34.Kb2 h1D 35.Txh1 Txh1 36.Df5. Brengt een foefje in de stelling: 36…a3+ 37.Kc3 Tc1+ 38.Kd2 Ta1 39.Kc3 en wit remiseert na 39…Txa2 met 40.Lxc6! Lxc6 41.Dc5+.
23…fxg4? gaat mat na 24.Lxg6 fxg6 25.Dxg6+ Kf8 26.Dh6+ Kg8 27.Dh8+ Kf7 28.Dg7# (Bijlsma).
24.Dc1 Pxe5 25.dxe5
Bijlsma: ,,25.Txe5 hxg4 (25…fxg4 is nog gevaarlijk na 26.Dh6) 26.Dh6 Tad8 27.Tde1 Ld5 28.Lxf5 Dxf5+ 29.Txf5 Txe1+ 30.Kc2 Tde8 31.Te5 T8xe5 32.dxe5 Txe5 geeft zwart waarschijnlijk winnend voordeel.”
25…hxg4 26.h3 gxh3

 
27.Dh6
27.Lc2 had het zwart iets moeilijker kunnen maken: 27…De7 28.Dh6 f4?! (Bijlsma’s zet dekt h3 maar stelt g6 bloot aan aanval en lijkt niet tot een overtuigende winst te leiden voor zwart; beter waarschijnlijk 28…Tad8 29.Tg1 Dd7 en nu is 30.Td1 niet goed, zoals u hieronder zult zien – geen spoilers hier!) 29.Tg1 Df8 en offers op g6 werken niet; na 30.Dxf4 Dg7 31.Dg3 en f2-f4 leeft wit echter nog.
27…Tad8 28.Lc2?
Na 28.Dxh3 wint 28…Lc4 29.Ted2

 
(analysediagram)
29…f4!! en nu:
A) 30.Df3 Lxd3+ 31.Txd3 (31.Dxd3 Dxd3+ 32.Txd3 Txd3 33.Txd3 Txe5) 31…Df5!;
B) 30.Dxd7 Txd7 31.Lxc4 Txd2 32.Txd2 bxc4 33.Td4 g5 34.Txc4 Txe5 35.Txc6 Te2 36.b5 a3! en de zwarte pionnen zijn sneller – maar dat was nogal lastig te berekenen!
Na de tekstzet is de winst voor zwart nog iets eleganter, en Admiraal stelt niet teleur:

 
28…Dxd1+!
Aan de andere kant vroeg Ree zich af: ,,Wie had dit niet gedaan in deze stelling?”
29.Lxd1 Txd1+ 30.Kc2 Ta1 31.Td2
31.Dxh3 Txa2+ (nog sterker is 31…Td8!) 32.Kd1 (32.Kd3 Lc4+) 32…Td8+ en zwart wint.
31…Txa2+ 32.Kb1 Txd2 33.Dxd2 a3

 
Twee dodelijke vrijpionnen; eentje zal door de barrière breken.
34.f4 Kg7 35.Dh2 Td8 36.Dxh3 a2+ 37.Kb2 Td1 0–1
 
Tegen de zeer ervaren IM Helmut Cardon ging Roeland Pruijssers er hard doorheen aan het topbord van de wedstrijd HWP Sas van Gent-MuConsult Apeldoorn. ,,Krachtig aanvalsspel van wit, maar het lag wel erg voor de hand”, schreef Ree, en Grooten noemde het ,,een wat vreemde partij waarbij zwart in de opening al verongelukt. Wit speelt dan niet de beste voortzetting maar door een blunder wint hij in tweede instantie.”
 
Pruijssers-Cardon
1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Lf5 4.Pf3 e6 5.Le2 Pe7 6.c3 Pd7 7.Pbd2 c5 8.dxc5
Zeldzaam. Het populairst is hier 8.Ph4 om de zwarte dameloper aan de tand te voelen.

 
8…Pc6
En deze logische zet is al een nieuwtje. In Karjakin-Anand, Saint Louis 2017, deed de ex-wereldkampioen uit India 8…Pxc5 9.0–0 Pc6 10.Pd4 Lg6 11.Pxc6 bxc6 12.b4 Pd3 13.Pf3 Pxc1 14.Txc1 Le7 15.Pd4 Db6 16.Da4 Tc8 17.Pxc6 Txc6 18.Lb5 en hier had zwart in plaats van 18…0–0 met doodsverachting 18…Kd7 moeten spelen (1-0, 63).
9.b4 Pcxe5
Ree had hier liever 9…a5 gedaan. Na 10.Pd4 axb4 11.Pxc6 bxc6 12.cxb4 Pxe5 13.Lb2 Db8 consolideert zwart met …Le7 en korte rokade. Wit heeft meer ruimte maar zwart heeft een latent sterk pionnencentrum.
10.Pxe5 Pxe5 11.Lb5+ Pd7
Ree vond 11…Pc6 er solider uitzien. In dat geval heeft zwart na 12.Pf3 niet 12…Lg4 zoals in de partij vanwege 13.Da4!, hij moet passief verdedigen met 12…Tc8.
12.Pf3 Lg4

 
13.c4!?
De directe aanpak. Na 13.0–0 en/of 13.Lf4 gevolgd door h2-h3 had wit een gezond voordeeltje; zwart moet zijn g4-loper inleveren omdat hij het witte paard niet op e5 mag toelaten.
13…Df6?!
Spelen met vuur, volgens Ree. Hij geeft de variant 13…a6 14.La4 Lxf3 15.Dxf3 b5! en zwart blijft in de partij vanwege de aardige pointe 16.cxb5 Pxc5! 17.bxc5 Da5+ en ook één van de witte b- en c-pionnen wordt uitgeschakeld.
Na 14.Lxd7+ (in plaats van 14.La4) 14…Dxd7 15.0–0 Le7 16.cxd5 Lf6 (16…Dxd5 17.Dxd5 exd5 18.Te1 is tricky, vooral de isolani op d5 is nu kwetsbaar) 17.Tb1 Dxd5 18.Dxd5 exd5 19.Te1+ Kd7 20.Pe5+ Lxe5 21.Txe5 Le6 is het wat benauwd voor zwart, maar lijkt het houdbaar (PB).
14.Lg5! Df5
Helaas is 14…Lxf3 niet mogelijk wegens 15.Lxd7+ Kxd7 16.Da4+.
15.Da4

 
Ook hier de pointe. Zwart heeft zijn stukken eigenhandig losgeweekt van het paard op d7 en moet nu aan de noodrem trekken.
15…e5 16.cxd5
Dreigt simpelweg tweemaal op d7 en dan op e5 te slaan. Wit staat gewonnen en hoeft eigenlijk niets speciaals te doen, hoewel Pruijssers het krachtig uitmaakt.
16…Lxf3 17.gxf3 Dxg5
17…Le7 18.Lxe7 Kxe7 19.d6+ Ke8 20.0–0–0 is helemaal onspeelbaar.
18.Lxd7+ Ke7 19.c6 bxc6 20.Dxc6 Td8

 
21.Le6?!
De leukste zet, maar niet de beste. Dat was 21.d6+, iets waar Pruijssers na de volgende zetherhaling ook achter komt.
21…Kf6?
21…Dg6! was een betere keepkans: na 22.Lg4 (met 22.Dc7+ Ke8 schiet wit niets op) 22…Dd6 werkt zwart zich langzaam los en staat wit slechts iets beter.
22.Ld7+ Ke7 23.d6+! Kf6 24.Dc7 Kg6 25.Ke2
Grooten voert hier het iets hardere 25.h4 Df6 26.h5+ Kh6 27.Td1+– aan.
25…Kh6 26.Thg1 Df6 27.Tad1

 
Een vreselijke stelling voor zwart. De computer geeft nu varianten als b4-b5 gevolgd door Tg1-g4-a4 met oprolling van de damevleugel, terwijl zwart verwoede pogingen doet het plukje stukken op de koningsvleugel tot leven te wekken.
27…g5 28.h4 Tg8 29.Tg4 Tg6 30.hxg5+ Txg5 31.Dc1!
Altijd een leuke manier om een partij te beslissen.
31…Kg6 32.Txg5+ Dxg5 33.Tg1 1–0
 
De derde partij op de shortlist was die tussen Imre Hera (Charlois Europoort) en Ruud van Meegen (Zuid-Limburg). Hier sloot de Hongaarse GM de dameloper van zijn Nederlandse tegenstander in op h7 met 15.f5, een strategie die hem 31 zetten later de winst opleverde. Een interessant strategisch concept dat heel consequent werd doorgevoerd, maar het vermakelijkheidsgehalte was wat lager dan in de bovenstaande twee partijen.
 
Een zeer korte shortlist dus deze reis. Kan ook een keer gebeuren – maar niet te vaak graag dames en heren! En met deze stichtende woorden sluiten wij dit seizoen af.