door Peter Boel
 
De achtste ronde leverde vele leuke momenten op, maar de meeste kandidaten waren net iets te licht voor de New In Chess Schoonheidsprijs. De ene keer won een grootmeester te gladjes, de andere keer was het net te wisselvallig. De overwinning van David Klein op Lars Ootes bevatte ook een schoonheidsfoutje, maar David voerde zijn aanval uit met zoveel originaliteit en aantrekkelijke pointes dat de keuze niet moeilijk was ditmaal: David Klein krijgt The 100 Endgames You Must Know Workbook van Jesus de la Villa thuisgestuurd.
 
De winnende partij werd gespeeld in het treffen tussen BSG en Kennemer Combinatie. ,,Een interessant gespeelde partij met veel originele invallen van de zwartspeler”, oordeelde Grooten, die vooral waardering had voor zwarts 19de zet.
 
Lars Ootes – David Klein
[commentaar Herman Grooten]
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 Pf6 4.Pc3 cxd4 5.Pxd4 a6 6.Lg5 Pbd7 7.Lc4 Db6 8.Lb3 e6 9.Dd2 Pc5!?
Interessant. Gebruikelijker is 9…Le7.
10.Lxf6 gxf6 11.f4 Ld7 12.0–0 0–0–0 13.Kh1 h5 14.f5 Lh6 15.De2 Kb8 16.Tad1 Lc8 17.Lc4 Ka8 18.Tf3

 
18…h4 19.a3 h3!?
Een pionoffer om de toren weg te lokken.
Direct 19…d5?! loopt niet zo goed af voor zwart: 20.exd5 exf5 (20…e5 slaat nu nergens op) 21.b4.
20.Txh3 d5 21.exd5 e5

 
22.Pb3
De computer geeft 22.Pe6!? fxe6 23.dxe6 met een onduidelijke stelling (23.fxe6? Lf4!–+).
22…Lf4
Maar deze zet is minder handig. 22…Lxf5 moet de bedoeling geweest zijn.
23.Df2?!
23.Pxc5 Txh3 24.gxh3 Dxc5 25.Ld3 is gunstig voor wit; er is geen zwarte aanval.
23…Lxf5 24.Txh8 Txh8 25.g3?
Dit bevat een tactisch lek. 25.Kg1 -/+.

 
25…Lxg3! 26.Dxc5
26.Dxg3 Pe4 27.Dg7 Pf2+ 28.Kg2 Tc8 en zwart wint. Maar dat was erg lastig te zien. Bijvoorbeeld: 29.Le2 Lh3+ 30.Kf3 (30.Kg3 De3+ 31.Lf3 Pxd1 wint ook voor zwart) 30…Lg4+ 31.Kg2 Pxd1 32.Lxd1 Lxd1.
26…Txh2+ 27.Kg1 Lf2+
Wint de dame. Dat de engine 27…Dd8 nog sterker vindt, nemen we voor lief. Ree pareerde dit kleine kritiekpuntje met ‘het adagium van de ervaren coach’: als je kunt kiezen tussen mat en damewinst, neem dan de dame, want dat mat zit er misschien niet in.
28.Kxh2 Lxc5 29.Pa4 Lg1+ 30.Txg1 Df2+ 31.Tg2 Df4+ 32.Kg1

 
Materieel gezien gaat het nog voor wit, maar zijn stukken zijn totaal uit positie gespeeld.
32…Ka7
Nu vooral niet 32…Dxc4?? 33.Pb6+.
33.Pd2 Lh3
33…b5 kon ook.
34.Te2
34.Pc3 Lxg2 en het paard blijft hangen.
34…b5
Alsnog.
35.Pc3 bxc4 36.Pce4 f5 37.Pd6 Dg4+ 0–1
 
De volgende partij was een mooie zege van een Stukkenjagers-speler op een ervaren IM, maar die underdog-status van Jordy Schouten was niet voldoende voor een prijs. ,,Een levendige, maar erg wisselvallige partij”, vond Ree.
 
Eelke Wiersma – Jordy Schouten
[commentaar Herman Grooten]
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.Lb5+ Pc6 4.Lxc6+ bxc6 5.0–0 e5 6.c3 f5 7.exf5 Le7 8.d4 e4 9.Pfd2 Pf6 10.dxc5 d5 11.Pb3 Lxf5 12.Pd4
12.Lf4 Lg4 13.Dd4 ½–½ Spasov-Solak, Kragujevac 2013; 12.Le3 0–0 13.P1d2 De8 14.f3 exf3 15.Pxf3 Pe4 16.De1 a5 17.a4 Tb8 18.Pfd4 Lg4 19.Txf8+ Lxf8 20.Lf4 Tb7 21.Ld6 Pxd6 22.cxd6 Dg6 23.Dh4 Tb8 24.Te1 Ld7 25.Pc5 Dxd6 26.Pxd7 Dxd7 27.Te2 Lc5 28.Df4 ½–½ Kaczur-Hedman, Riga 2018.
12…Ld7 13.b4 Dc7 14.Dd2

 
14…Pg4?!
Schouten, die bekend staat als een goed openingstheoreticus, verkwanselt met deze zet zijn voordeel. Als zwart hier 14…0–0 had gespeeld, had hij al beter gestaan.
15.Df4 Pe5 16.Pa3?!
Het aantasten van zwarts pionnencentrum met 16.f3 +/- lijkt aangewezen.
16…g5 17.Dg3 h5
Consequent, maar het klopt niet.
18.f3?
18.Lxg5 Tg8 19.f4! (het normale 19.h4 is ook beter voor wit) 19…exf3 20.Pxf3 Pxf3+ 21.Dxf3 Txg5 22.Tae1 is goed voor wit. Bijvoorbeeld: 22…Tf5 23.De2 Txf1+ 24.Dxf1 en zwart komt niet los.
18…h4
Nu staat zwart inderdaad beter.
19.De1 0–0–0
19…0–0.
20.De2 Thf8 21.Tb1

 
21…exf3!
In deze fase vindt de engine dat er niet optimaal gespeeld wordt, voor wat het waard is…
22.Da6+ Kb8 23.gxf3 Ka8 24.Le3 Lh3 25.Tf2 g4 26.f4

 
26…g3
26…Pf3+ 27.Pxf3 gxf3 -/+.
27.hxg3
27.Te2 Lc8!? 28.Da5 Dd7–+.
27…hxg3 28.Td2?

 
28…Lc8
De engine komt hier met het schitterende ruimingsoffer 28…Lg5!! 29.fxg5 Dh7 30.Tbd1 Lc8 (opnieuw een lijnruiming) 31.Da5 Th8 met winst.
29.De2 Pg4 30.Tf1 Th8! 31.Pf3 Lf6 32.Ld4 Dh7
Zwart speelt nu steeds (vrijwel) de optimale zet.
33.Dg2 Lxd4+ 34.Txd4 Pe3 35.Pg5

 
35…Dh2+
Nog mooier was 35…Dh1+ 36.Dxh1 Txh1+ 37.Kxh1 g2+ met promotie. Maar dat mag de pret niet drukken.
0–1
 
Het volgende spektakel, gespeeld aan het topbord van de wedstrijd SSC 1922-Assen in 2A, werd ingestuurd door de zwartspeler. Grooten: ,,Een gekke partij met een naar mijn gevoel onterecht einde.” Ree vond het ,,best aardig om te zien, maar geen schoonheidsprijs waard.” Vooral omdat wit na zet 30 nog gewonnen stond.
 
Eric de Haan – Ivo Maris
1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 Lg7 4.e4 0–0 5.Lg5 c5
Schakelt over naar een soort Benoni.
6.d5 d6 7.f3 a6 8.a4 h6 9.Le3 e6 10.Dd2 exd5 11.cxd5 Pbd7 12.Ph3
12.Lxh6 faalt op de bekende truc 12…Pxe4 13.Pxe4 Dh4+ 14.g3 Dxh6 15.Dxh6 Lxh6. Nu kan wit weliswaar een pion pakken met 16.Pxd6, maar dat verwaarloost zijn ontwikkeling veel te veel: na 16…Pb6 17.Pxc8 Te8+ 18.Kf2 Le3+ 19.Kg2 Taxc8 staat zwart vorstelijk.
12…Pe5 13.Pf2 h5 14.Le2 Ph7 15.0–0 g5 16.Kh1 Df6 17.Tg1
Hier of op de vorige zet was f3-f4 actiever geweest, maar wat De Haan doet ziet er solide uit.
17…Ld7 18.Taf1 b5 19.Ph3 b4 20.Pd1 Lxa4 21.Pxg5 Lb5 22.f4 Pg4

 
23.e5 dxe5 24.Lxc5 Tfc8
Iets handiger was 24…Lxe2 25.Dxe2 Tfe8 – reden waarom het voor wit iets handiger was geweest eerst op b5 te slaan.
25.Lxb5 axb5 26.Lxb4 Ta1?
Een woeste en nogal wanhopig ogende uitval. 26…Tc4 en of …Dg6 had het wit moeilijker gemaakt.
27.Lc3
27.d6 sticht gevaar met de vrijpion en neemt ook het veld d6 af van de zwarte dame na de thematische zet Lc3.
Ook 27.h3 had zwart voor grote problemen gesteld: 27…exf4 28.Pxh7 Kxh7 29.Lc3 of 27…Dg6 28.Pxh7 Kxh7 29.f5 Df6 30.De2 en wit komt met Pd1-c3-e4. Zwart kan weinig uitrichten.
27…b4!? 28.Lxe5
Ook 28.Lxb4 was hier mogelijk, bv. 28…Lh6 29.h3 Pxg5 30.fxg5 Lxg5 31.De2 Dh6 32.d6. Misschien was dit praktischer geweest, want nu gooit zwart roet in het eten met een briljant idee. Briljant, maar helaas niet correct…

 
28…Pxg5!?!?!? 29.Lxf6 Pe4 30.De2 Txd1!

 
De pointe van het offer.
31.Dxe4?
Op deze zet mocht wit niets slaan! Winnend was het koele 31.Lh4 met dekking van het cruciale vorkveld f2. Zelfs 31.Le7 had gewonnen omdat 31…Txf1 32.Txf1 Pef2+ nu niets uithaalt na 33.Kg1: 33…Ld4 34.g3 (ook 34.Lh4 wint, maar dan kun je het net zo goed meteen spelen) 34…Pd1+ 35.Kh1 Pde3 36.d6 en de vrijpion beslist.
31…Txf1!
Ai! Nu is het ineens helemaal mis want terugslaan mag niet wegens 32…Pf2+!.
32.Lh4 Tcc1 33.De8+ Lf8 34.Le1 Tcxe1 35.Dxe1 Pf2+!
Weer die nare pointe, waarna zwart gewoon een stuk voor blijft.
36.Dxf2 Txf2 37.Td1 Ld6 0–1
 
Uit de wedstrijd Zuid Limburg-HMC Den Bosch kwam een gestroomlijnde zege van Twan Burg aan het topbord.
 
Christian Braun – Twan Burg
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.c3 Pf6 4.h3 Pbd7 5.Ld3 b6 6.0–0 Lb7 7.Te1 Dc7 8.Lc2 Tc8 9.d3 g6

 
10.Le3
Hier wordt vaker 10.Lf4 gespeeld, waarna het moeilijker is voor zwart om …d6-d5 door te zetten – en zoals Burg op de website van HMC schreef was dat zijn streven. Braun heeft andere doelen voor ogen: ruil van de zwartveldige lopers middels Lh6.
10…Lg7 11.Dd2 0–0 12.Lh6 Tfe8 13.Lxg7 Kxg7 14.Pa3 a6 15.Pc4 d5
Nu met ‘tempo’.
16.exd5 Pxd5 17.d4
Wit moet toch enige activiteit ontplooien in deze stelling, die al niet zo prettig voor hem is. De loper op c2 ziet er vrij treurig uit. Hij kon wel 17.Pce5 spelen, maar na 17…Pxe5 18.Pxe5 f6 moet die weer terug.
17…cxd4 18.Dxd4+ f6

 
19.Pcd2
Iets getructer was 19.Dg4!. Nu neemt Burg het heft in handen.
19…Pf4 20.Le4 e5 21.De3 f5 22.Lxb7
Het lot van de Fischer/Visser-loper in deze partij: terugtrekken en dan afruilen.
22…Dxb7 23.g3
Het paard op f4 is moeilijk te tolereren, maar het middel is erger dan de kwaal: open diagonaal en gat op f3.
23…Pd5 24.De2 e4 25.Pd4 Pe5 26.Ted1 Pf6
26…b5 houdt de controle. Burg maakt al de switch naar de koningsvleugel.
27.Pf1 h5 28.Pe3 Kh7 29.Pg2 Pf3+ 30.Kf1 Ph2+ 31.Kg1 Pf3+ 32.Kf1 Tcd8

 
33.Pe3
Wit kon hier nog een paar zetten doen die hem geen directe schade berokkenden, zoals 33.Tac1 of 33.a3. Maar dat houdt ook een keer op. De tekstzet heeft wel een groot nadeel:
33…h4! 34.Kg2 f4! 35.gxf4 Ph5
Burg heeft vaardig de koevoet gehanteerd en treedt nu het pand binnen.
36.Kh1 Pxf4 37.Df1 Pg5 38.Pe2 Pfxh3 39.Dg2 Df7 40.Pg4 Td3
Aanschroeven…
41.Dh2 Df3+ 42.Dg2 Dxg4
… en afronden. De Duitse meester gaf op. ,,Goed gespeeld van de grootmeester”, aldus Grooten, ,,maar waar is de schoonheid?” ,,Alles loopt op rolletjes”, vulde Ree aan, en dat is net iets te makkelijk voor een schoonheidsprijs.
 
En datzelfde gold ook voor de volgende partij, uit En Passant-HWP Sas van Gent:
 
Friso Nijboer – Koen Leenhouts
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pc6 5.Pc3 Dc7 6.Dd3
Zoals Richard Vedder op Schaaksite opmerkte had Nijboer dit al eerder gespeeld tegen Leenhouts. Die ruilde de vorige keer, in de kwalificatiematch voor het NK in 2017, eerst op d4. Er is ook een Apeldoorn-connectie: Stefan Kuipers (en ook Anne Haast), Robby Kevlishvili en vooral Thomas Beerdsen hebben het de vorige twee jaar gespeeld.
6…a6 7.Pxc6 bxc6 8.Dg3
De pointe: het dameloze middenspel geldt als onprettig voor zwart.
8…d6 9.b3 Pf6 10.Lb2 a5 11.Ld3 e5 12.0–0 Ph5 13.De3 Pf4 14.Pa4 Tb8 15.c4 Le7 16.Tad1 Lg5 17.De1 h5

 
Als back-up voor het paard op f4 gaat zwart zijn toren naar h6 spelen. Ree noemde dit plan ,,creatief, maar veel te ambitieus”. Voor Nijboer is het het sein voor centrale actie:
18.c5! Le7 19.Lc4 Th6

 
20.Lc1
Friso had hier al op Nijboerse wijze kunnen toeslaan: 20.Txd6! Lxd6 21.cxd6 Dxd6 (21…Txd6 22.Lxe5) 22.Dxa5, maar nu is het lastig te zien dat het niet meer goedkomt met zwart na 22…Pg6 23.La3! Dxa3 24.Dc7 of 22…f6 23.Pc5! als voorbereiding voor Da7 – zwart is hulpeloos hier. Dat was misschien wel prijswaardig geweest.
20…dxc5 21.Dc3
Dreigt 22.Lxf4 exf4 23.Dxg7 (Vedder).
21…Tg6 22.Lxf4 exf4 23.e5 Lg4 24.f3 Lh3 25.Tf2 Td8?
Nu wordt zwart op leerzame wijze opgerold. Na 25…Kf8! is het volgens de computer nog OK voor zwart.
26.Txd8+ Dxd8 27.Td2 Dc7

 
28.Pb2!
Naar de mening van Grooten was dit het mooiste idee van de partij. Het paard streeft naar d6.
28…Lf5 29.Ld3 Lxd3 30.Dxd3 Dc8 31.Pc4 De6 32.Kf1
Gewone stervelingen en ook onsterfelijke engines nemen hier op a5.
32…Tg5 33.De4
Ree: ,,Als een sjoelbakschijf op een stroeve bak komt de dame al op e4 tot stilstand. Sterk genoeg overigens.” 33.Dh7 had ook gekund.
33…Tf5

 
34.Pd6+
Alles volgens het thema, maar 34.Td6! won sneller: 34…Lxd6 (of 34…Dc8 35.Txc6) 35.Pxd6+ Kd7 36.Pxf5.
34…Lxd6 35.Txd6 Dc8 36.Txc6 Dd7 37.Td6 Dc8
Nu kon wit eerst een gaatje maken op de koningsvleugel, maar Nijboer heeft scherp gezien dat hij ook ongestraft pionnen kan plukken:
38.Tc6 Dd7 39.Txc5 Dd1+ 40.De1 Dd4 41.Txa5 Tg5 42.h4 Tg3 43.Dc1 Kd7 44.Ta4 Dd3+ 45.Kf2 1–0