Door Peter Boel
De kandidaten uit de vijfde ronde kenmerkten zich vooral door vlot aanvalswerk, zonder dat er hemels werden bestormd. De partij die nog het dichtst bij deze kwalificatie kwam was volgens juryleden Hans Ree en Herman Grooten die tussen Lars Ootes en Sebastian Halfhide. Het correcte en sterke stukoffer van Lars Ootes leverde hem de New In Chess Schoonheidsprijs op: Yearbook 117.
Grooten trok uit de inzendingen een opmerkelijke conclusie: “Het was kennelijk de ronde van de ‘koning in het midden’. Veel koningen werden in het centrum gevangen gehouden waarna de andere speler op systematische wijze aan een omsingeling kon werken. Als schaaktrainer weet ik dat dit onderwerp populair is. Leuk dat er zoveel voorbeelden in actuele partijen op het bord kwamen.” Daaraan valt nog toe te voegen dat de Open Sicilianen ook weer domineerden – een niet zo opmerkelijke conclusie!
De analyse van deze partij is grotendeels gebaseerd op aantekeningen van Herman Grooten. “De witte aanval loopt heel gestroomlijnd, maar hij moest nauwkeurig blijven spelen tot het eind”, schrijft deze. “Ik vind dit toch een modelaanvalspartij waarin een koningsstelling vakkundig gesloopt wordt.”
Lars Ootes – Halfhide
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pc6 5.Pc3 Dc7 6.f4 a6 7.Pxc6 bxc6 8.Ld3 d5 9.0-0 Pf6 10.Kh1 Le7 11.b3
Een logische zet om een aanval op de zwarte koning voor te bereiden, maar toch kom je dit niet veel tegen in open Sicilianen. Gangbaarder zijn 11.e5 en 11.Df3.
11…0-0 12.Lb2 c5
Nieuw. De databases geven nog een paar partijen met 12…Tfd8 en 12…Lb7, maar wit scoort 5½ uit 6 hier! Een aardig partijtje met de laatste zet, waar …c6-c5 een zet later volgde: 13.De2 c5 14.Tae1 c4 15.bxc4 dxc4 16.Lxc4 Lb4 17.e5 Pd5 18.Pxd5! (ook een offer op d5, maar iets anders) 18…exd5 19.Ld3 Lxe1 20.Dxe1 Db6 21.Dh4 h6 22.La1 De3 23.Te1 Dd2 24.Dg3 d4 25.Lxd4 Tad8 26.Lc3!
Een leuke damevangst. 26…Txd3 (26…Lxg2+ 27.Dxg2 Dxc3 28.Tg1 wint ook in de aanval) 27.Lxd2 Txd2 28.Db3 Lxg2+ 29.Kg1 Ld5 30.c4 Le6 31.f5 Ld7 32.Td1 Txd1+ 33.Dxd1 Lc6 34.Dd6 1-0 Bachin-Tsigelnitskiy, Vladivostok 2007.
13.e5 Pd7 14.Dh5 g6 15.Dh6 Te8?
15…Dd8 werkt ook niet vanwege hetzelfde offer: 16.Pxd5 exd5. Om Lb2 tot zwijgen te brengen was 15…d4 relatief het beste, maar nu valt veld e4 in wits handen: 16.Pe4. Ree voegde toe dat 15…Lb7, om d5 te dekken, hier al zou worden beantwoord met 16.f5!.
16.Pxd5!
Een mooi offer om lijnen en diagonalen tegen de zwarte koning te openen. Beide juryleden tekenden aan dat het offer enigszins standaard lijkt, maar dat is verraderlijk, omdat alle varianten in deze stelling moeilijk door te rekenen waren.
16…exd5 17.e6 Pf6
17…Lf8 18.exf7+ Kxf7 19.Dxh7+ Ke6 20.Dxg6+ Ke7 21.Tae1+ is ook helemaal uit.
18.exf7+ Kxf7 19.f5
Past in het thema om lijnen te openen. Het paard op f6 is op den duur niet meer te houden.
19…Lxf5
19…g5, om de f-lijn dicht te houden, werkt ook niet: 20.Lxf6 Lxf6 21.Dxh7+ Lg7 22.f6; 19…Kg8 20.fxg6 gaat snel mis.
20.Lxf5
Nog sterker was 20.Lxf6! vanwege 20…Lxf6 21.Dxh7+ Lg7 22.Lxf5 en zwart verliest hebben en houwen.
Het is nu materieel gezien zelfs gelijk en de aanval van wit loopt als een trein.
20…Th8
20…d4 was relatief beter, maar na 21.Le4! is het ook gedaan.; 20…gxf5 kon overigens niet vanwege 21.Lxf6 Lxf6 22.Dxh7+ Lg7 23.Txf5+ Ke6 24.Te1+ Kd6 25.Dg6+ met winst.
21.Tae1 gxf5 22.Lxf6 Lxf6 23.Txf5 Dd6 24.Tef1 Thf8 25.Dxh7+ Ke8 26.Dh5+ Ke7 27.Te1+ 1-0
Arthur Pijpers, weer met wit, dong andermaal mee. En alweer haalde de jonge LSG-er het net niet… “Er blijkt weer eens dat je zulke linke openingsvarianten als zwartspeler heel goed bestudeerd moet hebben. Zwart liep zonder kaart in een mijnenveld en stond al heel gauw verloren”, aldus Ree.
Pijpers – Maenhout
1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Lg5 Pbd7 7.f4 e5
Vermijdt de standaard-Najdorfs, maar we krijgen nog wel een soort Poisoned Pawn-variant.
8.Pf5 Db6 9.Dd2 Dxb2 10.Tb1 Da3 11.fxe5 dxe5 12.Lc4
12…h6
Dit doe je niet graag met een wit paard op f5, maar het is hier al moeilijk voor zwart een acceptabele voortzetting te vinden. 12…Da5 werd gespeeld in Swiercz-Korobov, Lublin 2012: 13.0-0 Dc5+ 14.Pe3 b5 15.Ld5 Ta7 16.Kh1 Tc7 was sterk verdedigd, maar het blijft lastig: 17.Tb3 b4 18.Pcd1 Lb7 (18…h6 19.Lh4 a5 lijkt nog speelbaar) 19.Td3 Pxd5?! (19…Lxd5!? 20.Pxd5 Pxe4) 20.Pxd5 Tc8 21.P1e3 f6.
En hier had wit kunnen toeslaan met 22.Pxf6+! Pxf6 (22…gxf6 23.Txd7 fxg5 24.Txb7+-) 23.Lxf6 gxf6 24.Pg4 Le7 25.Pxf6+ Lxf6 26.Txf6 en dit houdt zwart niet droog.
12…g6? 13.Pd5 was meteen afgelopen in E.Berg-Spoelman, Duitse Bundesliga 2011.
13.Le3 g6?
Een alternatief was nog 13…Pc5, maar na 14.0-0 Le6 krijgt wit al een sterke koningsaanval met 15.Lb5+! axb5 16.Pxb5 Da5 17.Pfd6+ Ke7 18.Dxa5! Txa5 19.Lxc5 en ook zonder dames raast het door.
14.Tb3 Da5 15.Pd6+ Lxd6 16.Dxd6 Dd8
Triest, maar wat heeft zwart anders?
17.Pd5 Pxd5 18.Dxd5 De7 19.0-0 Th7
20.Da5!
Eleganter dan 20.Td3 De6 21.Dxe6+ fxe6 22.Lxe6 Pf8 23.Lb3, wat misschien objectief wat sterker was. De dame gaat op c7 de zwarte stelling volledig lamleggen.
20…Tb8 21.Dc7 b6 22.Td3 b5 23.Ld5 Dd8 24.Lxf7+ 1-0
De volgende partij werd besloten met een heel aantrekkelijke combinatie, maar het begin was minder overtuigend. Weliswaar startte Nikolas Lubbe voortvarend met een Evans Gambiet, doch het was zwart die beter kwam te staan. Na enkele fouten van Dambacher in tijdnood kwam dan de climax:
Lubbe – Dambacher
29.Tc6!
Een heel mooi motief. “In de Stappenmethode heet deze ‘uitschakelen verdediging: onderbreek’.” (Grooten) De belangrijkste pointe is dat de zwarte loper f5 niet mag loslaten wegens mat: 29…Lxc6 30.Ph6+ (30.Dxf6 duurt een zet langer) 30…Kg7 31.Pdf5+ Kh8 32.Dxf6#.
29…Dxc6 30.Pe7+ Kg7 31.Pxc6 Ta6
31…Lxc6 gaat nog steeds mis na 32.Pf5+ Kg8 33.Dxf6 gxf5 34.Te3.
32.Tc1 h6 33.Db5
Zwart kan het stuk niet terugwinnen.
33…Tb6 34.Da4 a6 35.f4 Td8
36.Da5 1-0
De gevestigde orde deed ook van zich spreken. De schwindelfase in het volgende grootmeesterduel was sprankelend, hoewel ook niet foutenvrij.
Balogh – Van Wely
Het oogde alsof Csaba Balogh Loek van Wely vakkundig aan het inblikken was. Maar in de diagramstelling kwam de Tilburger met een onwaarschijnlijke zet die twijfels deed rijzen.
24…h5!
Maakt een luchtgaatje en komt dus ineens zelf met een dreiging: 25…Txd6.
25.c4 hxg4
Een alternatief was 25…Df2 omdat wit nu direct 26.f5 had kunnen spelen; na de dame-uitval maakt dan 26…Pb4! (dreigt weer 27…Txd6!) remise. Heel veel lijkt het niet uit te maken.
26.c5
26.f5 Df2 27.Dxg4 Te8! en wit komt nog steeds niet tot aanval: 28.Lg3 Dg2 29.f6 g6 30.Dg5? Te2 en zwart komt eerst.
26…Db5
Veiliger was 26…Db4, maar Van Wely wil zelf aanvallen.
27.f5 Pa5 28.Dxg4
Nu had wit het initiatief kunnen behouden door als eerste de zwarte koningsstelling open te beuken: 28.f6! Dc4 (28…Pc4? 29.b3 Pxd6 30.Dxg4) 29.Te1 met voordeel.
28…Pc4 29.Dd4 f6 30.Ka1 Te8
Objectief was 30…Pxd6 misschien beter, maar dan is wit de enige die ooit kan winnen.
31.Tg1
31…Pe3!?
Een bijzonder link zetje, maar nog sterker was 31…Te4!, omdat zwart daarmee gratis de toren bij de aanval kan betrekken.
32.Dd2 Dc4 33.a3?! Pc2+
33…Pxf5 was prima – het blijft verrassend dat wit gewoon niets heeft in deze stelling!
34.Kb1 Pxa3+
35.bxa3??
35.Ka1 is remise, want op 35…Te2 heeft wit 36.Dh6! Te1+ 37.Txe1 gxh6 38.Te8+ met eeuwig schaak. Mogelijk had Balogh, ongetwijfeld in tijdnood, niet verder gekeken dan 36…Te1+…
35…Te2
En het is meteen afgelopen.
36.Txg7+ Kxg7 37.Lf8+ Kxf8 38.Dd6+ Kf7 0-1
En in het prestigeduel van de ChessQueens der ChessQueens kreeg Peng de gelegenheid om elegant toe te slaan.
Lanchava – Peng
In de opening is een en ander misgegaan voor wit, maar nu dreigt ze orde op zaken te stellen met 17.Lxf6 gxf6 18.Dg4+ en 19.De2. Tijd voor actie dus:
16…Pe5! 17.Lxe5 Tc1!
En over en uit!
18.Ld4
18.Db4 a5 19.Dxa5 Txd1+ 20.Kxd1 Pe4 21.Ld4 Tc8 en er is geen verweer tegen de dubbeldreiging 22…Pxf2+ en 22…Pxd2 23.Dxd2 Db1+.
18…Txd1+ 19.Kxd1 e5 20.Te1 h6 21.Te2 exd4 22.Dh3 dxe3 0-1
Er gaat nog een stuk verloren wegens de matdreiging op b1, wat ook het geval was geweest na 22.exd4 Txd4.
